بررسی و تدوین ویژگیهای  کیفی ابریشم مورد استفاده در فرش دستباف

ابریشم واژه ای است كه جلال و زیبایی را در ذهن تداعی می كند ، ابریشم و بریشم ، حریر ، قز، افریشم و فریشم نیز گفته اند .  در فرهنگ معین  : ابریشم ، ماده ای است كه كرم مخصوصی به نام  ( كرم پیله ) ترشح می كند و با آن لانه ای بیضی شكل برای خود می سازد ، یا رشته تارهایی از تارهای پیله كه برای دوختن و بافتن از آن استفاده می شود . در فرهنگ عمید : ابریشم ماده ای است كه كرم ابریشم از غده های خود به شكل نخ بسیار نازك ترشح می كند و با آن لانه ای بیضی شكل می سازد كه پیله نام دارد ، پیله ها را با بخار آب نرم می كنند تا سررشته ها پیدا شود ، آن گاه رشته ها را به هم تاب می دهند تا به ضخامت معّین برسد . بنا به افسانه ای كه قدمت 4600 ساله دارد، یكی از ملكه های چین به نام سی لین شی ضمن گردش درجنگل  متوجه تارهای نازكی شد كه به دور شاخ و برگهای درختان توت تنیده شده بود. او با جمع آوری و ریسیدن تارها و بافتن آنها پارچه های نازك و لطیفی تهیه كرد و همین سبب شد تا در حدود سه هزار سال تولید و پارچه آن در انحصار چینی ها باشد و اگر كسی این را فاش می كرد با مجازات مرگ روبرو می شد . با وجود چنین سیاست سخت گیرانه در سال 419 بعد از میلادیك شاهزاده خانم با فرمانروای كشور ختن (تركستان خاوری امروز ) ازدواج كرد ، وی چون علاقه زیادی به شوهرش داشت بی آنكه از مجازات  مرگ بهراسد مقداری تخم نوغان در گیسوی خود پنهان و به شوهرش تقدیم كرد و به این ترتیب در سرزمین ختن كرم ابریشم متداول شد .بعدها به دلیل طوایف هون ، اهالی ختن ناگزیر به ترك وطن شدند و شماری نیز به ژاپن و برخی به مغولستان و كوه ها مهاجرت كردند . در نتیجه پرورش كرم ابریشم در كشورهای یاد شده آغاز شد و چون ابریشم بسیار گرانبها و  پرارزش بود ، در سال 552 میلادی دو مبلّغ مذهبی كه برای اشاعه مسیحیت در نواحی مورد اشاره اقامت گزیده بودند هنگام بازگشت در میان عصای توخالی خود مقداری تخم نوغان پنهان كردند و از طریق تركستان و ایران به قسطنطنیه رساندند . كسانی كه ورود ابریشم را مرتبط با جاده ابریشم می دانند ، معتقدند ابریشم در حدود 330 سال پیش از میلاد از چین به ایران راه یافته و تا مدتی بعد از ظهور اسلام رواج  داشته است . در حقیقت این پدیده اتفاقی به تدریج پایه گذار صنعت پرورش تهیه ابریشم در جهان شد و در حال حاضر بیش از 35 كشور جهان در تولید ابریشم مشاركت دارند .

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                   صفحه

چکیده........................................................................................................................ 3

فصل اول

سابقه نوغانداری در کشورهای آسیا........................................................................... 6

فصل دوم

سابقه نوغانداری در ایران از دوره هخامنشی تا کنون............................................... 10

فصل سوم

نحوه پرورش کرم ابریشم ....................................................................................... 16

تفریخ تخم نوغان.................................................................................................... 17

مرحله پروش لارو. حرارت و رطوبت،دما،تغذیه،تمیز کردن بستر.............................. 19

مرحله تنیدن پیله...................................................................................................... 21

برداشت پیله............................................................................................................. 22

فصل چهارم

طبقه انواع نژاد بر اساس مناطق تجاری و بومی....................................................... 25

فصل پنجم

چرخه تولید تخم نوغان............................................................................................ 32

فصل ششم

بیماریها و آفات کرم ابریشم..................................................................................... 35

فصل هفتم

واریته های توتهای مختلف....................................................................................... 39

فصل هشتم

فرآوری پیله (ماده اولیه صنعت ابریشم)................................................................... 44

فصل نهم

بررسی ویژگیهای کیفی ابریشم............................................................................... 52

ابریشم پرز............................................................................................................... 52

ابریشم چله.............................................................................................................. 53

صمغ گیری ابریشم با مواد گوناگون......................................................................... 54

صمغ زدایی در ایران................................................................................................. 78

فصل دهم

 تصاویر.................................................................................................................... 80

فصل یازدهم

نتیجه گیری.............................................................................................................. 98

منابع و ماخذ............................................................................................................ 103